‘Nữ hoàng Bitcoin’ Trung Quốc lĩnh án 11 năm tù
Một phụ nữ Trung Quốc vừa bị tòa án Anh tuyên phạt hơn 11 năm tù vì rửa tiền trong vụ gian lận đầu tư quy mô lớn, liên quan đến gần 130.000 nhà đầu tư và số tiền được chuyển đổi thành tiền điện tử trị giá hàng tỷ USD.
Tội phạm tài chính xuyên biên giới
Theo đó, Qian Zhimin, công dân Trung Quốc còn được biết đến với tên gọi Yadi Zhang và biệt danh “Nữ hoàng Bitcoin”, đã nhận tội hai cáo buộc rửa tiền vào tháng 9, sau cuộc điều tra quy mô lớn của cảnh sát Anh.
Trong quá trình điều tra, lực lượng chức năng đã thu giữ hơn 61.000 Bitcoin, hiện trị giá hơn 6 tỷ USD, ghi nhận một trong những vụ tịch thu tiền điện tử lớn nhất trong lịch sử.
Tại phiên tòa, người phụ nữ 47 này không kìm được nước mắt khi Thẩm phán Sally-Ann Hales tuyên mức án 11 năm 8 tháng tù giam, đồng thời nhấn mạnh:
“Cô chính là người đứng sau, điều hành toàn bộ kế hoạch phạm tội từ đầu đến cuối… và động cơ duy nhất là lòng tham”.
Theo các công tố viên, Qian và đồng phạm đã chi hơn 95 triệu nhân dân tệ (tương đương 13,34 triệu USD) để mua trang sức xa xỉ bằng tiền lừa đảo.
Mặc dù vụ án hình sự đã khép lại, song vẫn còn tranh chấp pháp lý phức tạp liên quan đến việc phân chia số Bitcoin bị tịch thu và đền bù cho các nạn nhân. Giới chức Anh hiện đang xem xét khả năng thiết lập quỹ bồi thường cho những người bị hại.
Luật sư của Qian khẳng định thân chủ mình không có ý định lừa đảo, đồng thời cho rằng “giá trị Bitcoin tăng vọt đã vượt xa số tiền cần thiết để hoàn trả cho các nạn nhân”.
Vụ án Qian Zhimin được xem là một trong những vụ rửa tiền bằng tiền điện tử lớn nhất thế giới, đồng thời là bài học cảnh báo về sự phức tạp của tội phạm tài chính xuyên biên giới.
Giới chức Anh hiện đang phối hợp với các cơ quan quốc tế để xác định cách xử lý hơn 61.000 Bitcoin bị tịch thu, trong bối cảnh giá trị của chúng tăng vọt hàng trăm lần kể từ thời điểm Qian thực hiện hành vi phạm tội.
Cuộc tranh luận hiện tập trung vào câu hỏi: Liệu số Bitcoin khổng lồ này sẽ được hoàn trả cho các nạn nhân, hay sung công quỹ nhà nước Anh?
Hành trình trốn chạy và sa lưới tại Anh
Theo cáo trạng, Qian điều hành công ty Lantian Gerui tại Trung Quốc từ năm 2014 đến 2017, thu hút khoảng 128.000 nhà đầu tư với tổng số vốn gần 40 tỷ nhân dân tệ (tương đương 5,62 tỷ USD). Trong đó, khoảng 6 tỷ nhân dân tệ đã bị chiếm đoạt.
Hơn 80 người liên quan đến vụ việc đã bị kết án tại Trung Quốc.
Khi vụ án bị phanh phui, Qian trốn khỏi Trung Quốc, lần lượt đi qua Myanmar, Thái Lan, Lào và Malaysia, rồi dùng hộ chiếu St. Kitts và Nevis để bay tới London. Tại đây, Qian bắt đầu tìm cách chuyển đổi lượng Bitcoin mua bằng tiền lừa đảo thành tiền mặt, theo lời công tố viên Gillian Jones.
Một số nạn nhân cho biết họ đã mất toàn bộ tiền tiết kiệm, nhà cửa, thậm chí cả hôn nhân vì tin vào kế hoạch đầu tư này.
Cảnh sát Trung Quốc từng tìm cách bắt giữ Qian trong một sự kiện của công ty vào tháng 7/2017, song Qian thoát được trước khi bị bắt.
Khi lẩn trốn tại Anh, Qian nhận được sự giúp đỡ của Wen Jian, người sau này bị kết án vì tội rửa tiền. Wen giúp Qian chuyển đổi Bitcoin thành tiền mặt thông qua mua sắm hàng xa xỉ trong nhiều chuyến đi tới các quốc gia châu Âu không có hiệp định dẫn độ với Trung Quốc.
Cảnh sát Anh lần đầu phát hiện ra Qian vào năm 2018, khi khám xét một căn hộ ở London nơi bà sống cùng Wen. Tại đây, họ thu giữ các thiết bị lưu trữ chứa khoảng 61.000 Bitcoin, nhưng chưa thể truy cập cho đến năm 2021, khi giá trị của số tiền điện tử này đã tăng lên 1,5 tỷ bảng Anh (khoảng 2,01 tỷ USD).
Wen bị bắt năm 2021, buộc tội vào năm 2022 và đưa ra xét xử năm 2023. Tuy nhiên, phiên tòa đầu tiên không đạt được phán quyết, buộc phải xét xử lại vào năm 2024, và Wen bị kết án một tội danh rửa tiền.
Trong thời gian đó, một phần Bitcoin đã được chuyển từ ví liên kết với Qian sang tài khoản do Ling Seng Hok, người thay Wen làm trợ lý, đứng tên. Ling đã nhận tội tham gia thỏa thuận rửa tiền, và chính giao dịch này giúp cảnh sát lần theo dấu vết của Qian đến thành phố York, miền Bắc nước Anh, nơi bầ bị bắt vào tháng 4/2024.
Cùng ngày tuyên án Qian, Ling cũng bị kết án gần 5 năm tù.
