Tổng thống Trump đề xuất cấp 2.000 USD từ thuế quan cho mỗi người dân Mỹ
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 9/11 cho biết ông đang xem xét khả năng trao cho hầu hết người dân Mỹ khoản tiền 2.000 USD, được tài trợ trực tiếp từ doanh thu thuế quan do chính quyền của ông thu được. Động thái này được cho là nhằm củng cố sự ủng hộ của công chúng đối với chính sách thuế của Nhà Trắng.
“Cổ tức ít nhất 2.000 USD mỗi người (không bao gồm những người có thu nhập cao) sẽ được chi trả cho tất cả mọi người”, Tổng thống Trump viết trên mạng xã hội Truth Social ngày 9/11. Trong bài đăng, ông cũng không ngần ngại chỉ trích những người phản đối thuế quan là “LŨ NGỐC!”.
Để kế hoạch này có thể có hiệu lực, nhiều khả năng ông Trump sẽ cần sự phê chuẩn của Quốc hội. Trước đó, hồi đầu năm nay, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Josh Hawley (bang Missouri) đã trình một dự luật đề xuất hoàn thuế quan trị giá 600 USD cho phần lớn người dân Mỹ và con cái phụ thuộc của họ. Ông cho biết sáng kiến này sẽ “giúp những người Mỹ chăm chỉ được hưởng lợi từ nguồn của cải mà thuế quan của Tổng thống Trump đang mang lại cho đất nước”.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent hồi tháng 8 khẳng định ưu tiên hàng đầu của chính quyền vẫn là giảm nợ công quốc gia, hiện đã lên tới 38,12 nghìn tỷ USD, thông qua việc sử dụng nguồn thu từ thuế quan. Theo ông Bessent, số tiền này sẽ được dùng trước tiên để trả nợ liên bang, chứ không phải để phát séc hoàn thuế cho người dân.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính Mỹ tháng 9, 195 tỷ USD tiền thuế hải quan đã được thu trong 3 quý. Tuy nhiên, chi phí để phát các khoản “cổ tức” 2.000 USD cho người dân có thể vượt xa con số này. Bà Erica York, Phó Chủ tịch phụ trách chính sách thuế liên bang tại Tax Foundation, tính toán rằng: “Nếu ngưỡng thu nhập được áp ở mức 100.000 USD, khoảng 150 triệu người trưởng thành sẽ đủ điều kiện, với tổng chi phí gần 300 tỷ USD. Nếu trẻ em cũng được tính, con số này còn cao hơn”.
Bà York lưu ý thêm: “Tính toán ngân sách càng trở nên bất lợi khi tính đến toàn bộ tác động tài khóa của thuế quan. Sau điều chỉnh, thuế quan chỉ tạo ra khoảng 90 tỷ USD doanh thu ròng so với kế hoạch hoàn thuế trị giá 300 tỷ USD mà ông Trump đề xuất”. Theo ước tính của John Arnold, đồng chủ tịch tổ chức Arnold Ventures, tổng chi phí có thể lên tới 513 tỷ USD nếu kế hoạch được thực hiện trên quy mô toàn quốc.
Đây không phải lần đầu tiên Tổng thống Trump nêu ý tưởng chi trả “cổ tức quốc gia” từ nguồn thu thuế quan. Hồi tháng 10, ông từng cho biết đang cân nhắc trao cho người dân các khoản tiền từ 1.000 đến 2.000 USD lấy từ doanh thu thuế. Trước đó, vào tháng 7, ông cũng từng đề cập khả năng hoàn thuế trực tiếp cho người dân.
Hồi tháng 2, ông Trump cùng tỷ phú công nghệ Elon Musk – khi đó vẫn là cố vấn Nhà Trắng – đã thảo luận về việc phát hành “cổ tức” trị giá 5.000 USD dựa trên các khoản tiết kiệm tạo ra bởi Cục Hiệu quả Chính phủ (Doge). Tuy nhiên, kế hoạch này đã không bao giờ thành hiện thực, khi thâm hụt ngân sách liên bang tiếp tục tăng, và các khoản cắt giảm chi tiêu được công bố bị đánh giá là phóng đại quá mức.
Trong một diễn biến khác, Tòa án Tối cao Mỹ tuần qua đã mở phiên điều trần về chính sách thuế quan toàn cầu sâu rộng của ông Trump, và nhiều thẩm phán đã bày tỏ hoài nghi về tính hợp pháp của các biện pháp này.
Phân tích của giới chuyên gia cho thấy, dù kế hoạch chia “cổ tức thuế quan” có thể mang lại hiệu ứng chính trị tích cực, nhưng về mặt tài chính, việc chi trả hàng trăm tỷ USD trong khi doanh thu thuế quan chưa đủ bù đắp có thể làm trầm trọng thêm thâm hụt ngân sách và gây áp lực lên nền kinh tế Mỹ vốn đang đối mặt với lạm phát và lãi suất cao.
Tính đến tháng 10, người tiêu dùng Mỹ đang phải chịu mức thuế quan thực tế trung bình gần 18%, cao nhất kể từ năm 1934, theo dữ liệu của Phòng Thí nghiệm Ngân sách Yale. Kể từ khi ông Trump áp dụng thuế quan diện rộng lên các đối tác thương mại toàn cầu hồi tháng 4, nhiều doanh nghiệp đã chuyển phần lớn chi phí này sang người tiêu dùng, khiến giá hàng hóa tăng mạnh.
